YETİMHANE , PATRİKHANEYE DEVREDİLDİ.
Sultan Abdulhamid’in fermanıyla yetimhane olarak kullanılmak üzere vakfedilen Büyükada Rum Yetimhanesinin mülkiyeti Patrik Bartholomeos’un başvurusu ile AİHM tarafından Ortodoks Rum Patrikhanesi’ne devredildi.
AİHM kararı gereği vakıf yerine dini bir cemaate gerçekleştirilen bu tapu devir işlemi adalarda onlarca taşınmaz üzerinde hak sahibi olduğunu iddia eden dini cemaatleri harekete geçirdi
1898 de Büyükada’da Hristos tepesinde 23 bin 255 metrekare arsa üzerine otel olarak inşa edilen, Avrupa’nın en büyük, dünyanın ikinci büyük ahşap yapısı olarak bilinen yapı 1903 yılında Büyükada Rum Erkek Yetimhanesi’ne devredildi. 1935 yılında vakıflar kanunuyla yetimhanenin tüzel kişiliğinin tanınmasıyla 1936’da vakıflara devredilen bina 1964 Kıbrıs krizi nedeniyle devlet tarafından boşaltıldı ve bugüne kadar kullanılmadı.
Patrik Bartholomes tarafından ” Bu taşınmazlar bize ait olduğu müddetçe hiçbir geri adım atamayız. Sonuna kadar mücadeleye kararlıyız. Çünkü bunlar soyumuza ait mallardır” açıklamasıyla 2005 yılının Nisan ayında AİHM’e başvurması ve haziran 2007 de başvurusunun kabul edilmesi ile başlayan süreçte son noktaya gelindi.
Vakıflar Genel Müdürlüğü Meclisinin AİHM’nin Türkiye aleyhine aldığı kararı açıklamasının ardından Patrikaneye değil de Rum Erkek Yetimhanesinin Vakfına devretmeye çalıştığı tapu, Dışişleri Bakanlığının isteği ile Patrikane adına tescillendi.
AİHM tarafından bir ilk olarak alınan karar gereği Büyükada Rum Yetimhanesinin tapusu Dışişleri Bakanlığının yazılı isteği ile Vakıflar Genel Müdürlüğü Meclisi tarafından Ortodoks Patrikanesine verilecek. AİHM kararlarına uygun olarak gerçekleşecek tapu devrine rağmen Türkiye Patrikhaneye mahkeme masrafları nedeniyle 20 bin, manevi beden olmak üzere de 6 bin toplam 26 bin Euro tazminat ödeyecek.
AİHM’ de kazanılan davalarda vakıf yerine, dini bir cemaate tapu devri yapılması Adalarda bulunan onlarca taşınmaz için örnek teşkil edecek.Heybeliada, Kınalıada, Burgazada ve Gökçeada’da paha biçilemeyen mülklere sahip 23 dini cemaat gayrimenkulleri almak için harekete geçti.
AB nin baskısı ile dinlerarası diyalog çalışmaları nedeniyle Türkiye’deki kiliselerin onarılarak ibadete açılmasının ardından dini cemaatlere toprak tahsisi de başlamış oldu.
Tevfik YAZICILAR
13 Ekim 2010