Servet-i Fünûn dergisi veri tabanı dijital ortamda
Tevfik Fikret, Halit Ziya, Mehmet Rauf, Cenap Şahabettin, Hüseyin Cahit gibi pek çok önemli kalem ustasını etrafında toplayan, kültür tarihimize damga vurmuş yayınlardan Servet-i Fünûn dergisi üzerine Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. Zeynep Uysal’ın yürütücülüğünde tamamlanan “Osmanlı Kültür Tarihinde Servet-i Fünûn Dergisi” adlı TÜBİTAK projesinin sonuçları http://www.servetifunundergisi.com/ adlı web sitesinde araştırmacıların ve okurların ilgisine sunuldu.
Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyeleri, TÜBİTAK desteği ile hayata geçirdikleri, 19. yüzyılın sonunda Osmanlı İmparatorluğu’nun bilimden sanata, iktisattan politikaya uzanan modernlik deneyimini ve buna bağlı olarak yaşanan toplumsal dönüşümleri en kuvvetli biçimde gösteren Servet-i Fünun dergisini ele alan “Osmanlı Kültür Tarihinde Servet-i Fünun Dergisi” projesini dijital ortama taşıdı. Projede Zeynep Uysal’ın yanı sıra, Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden Doç. Dr. Halim Kara ve Dr. Öğretim Üyesi Veysel Öztürk, İstanbul Şehir Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Görevlisi Deniz Aktan Küçük çalıştı. Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’ndenDoç. Dr. Ahmet Ersoy ise danışman olarak yer aldı.
‘’Osmanlı Kültür Tarihinde Servet-i Fünûn Dergisi” başlıklı proje, Servet-i Fünûn dergisinin Tevfik Fikret’in edebiyat kısmının başına geçtiği 256. sayısı (1896) ile derginin bir süreliğine kapanmasına neden olan Hüseyin Cahit’in Fransızcadan tercüme ettiği “Edebiyat ve Hukuk” makalesinin içinde yer aldığı 553. sayısı (1901) arasındaki neşriyatına odaklanarak, dergiye dair bütünlüklü bir analiz önermeyi ve böylelikle de dergiyi asır sonu Osmanlı kültür tarihi içinde konumlandırmayı amaçlıyor.
Servet-i Fünûn dergisinin Osmanlı kültür hayatındaki yerinin daha iyi anlaşılması hedefiyle yola çıkılan proje Boğaziçi Üniversitesi’nde 2015 yılından beri TÜBİTAK desteğiyle sürdürüldü. Proje kapsamında 1896-1901 yılları arasında yayımlanan 297 sayının içeriği 5 ana kategoriye ve 60 alt kategoriye ayrılarak kataloglandı. Projenin yürütücüsü Doç. Dr. Zeynep Uysal, Servet-i Fünûn’da yer alan hem yazılı hem de görsel malzemenin altında yatan söylemsel kurulumları ve bu kurulumların arkasındaki dünya tasavvurunu ortaya çıkarma arzusuyla yola çıktıklarını vurgulayarak Servet-i Fünûn dergisinin Osmanlı’da modernliğin nasıl deneyimlendiğini gösteren önemli bir mecra olduğunu belirtti.
Derginin dijital veri tabanının oluşturulması sürecinde web sayfası tasarımının Buket Okucu ve Umut Özbay tarafından yapıldığını ekleyen Doç. Dr. Uysal,“Bu dönemden herhangi bir sayıyı açtığınızda kapaktan başlayarak içeriğin tümünü öncelikle resim olarak görme şansınız olacak. Her sayının içeriği farklı kategorilere göre tasnif edilmiş biçimde, translitere edilmiş başlıkları ve kısa birkaç paragrafla araştırmacılara sunuluyor. Bizim çalıştığımız dönem, derginin yayın hayatı içindeki çok küçük bir kısım elbette. Biz bir edebiyat kuşağı olarak bilinen Servet-i Fünun kuşağının edebiyatının arkasında ne olduğunu görmek üzere yola çıktık ama sonra bu iş daha çok bir kültür tarihi projesine dönüştü. Sadece edebiyatla sınırlanamayacak çok çeşitli bir içerik ve zengin bir dünyayla karşılaştık’’ diye ekledi.
Projenin web sitesi: http://www.servetifunundergisi.com/