Simetri Evrenin Görkemi
VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY), bilim tutkunlarını evrenin temel bir ilkesiyle buluşturan yeni bir esere imza attı: Nobel Ödüllü Leon M. Lederman ve fizikçi Christopher T. Hill’in kaleminden çıkan “Simetri Evrenin Görkemi”. Barış Akalın’ın dilimize çevirdiği bu etkileyici ve anlaşılır popüler bilim kitabı, simetrinin zarif içeriğini ve evren üzerindeki derin etkilerini gözler önüne seriyor.
Fizik Yasalarının Temel Taşı: Simetri
Fizik dünyasında, fizik yasalarının değişmeyen ve her yerde var olan yapısına simetri adı verilir. Bu kavram, doğa yasalarını tanımlayan ve dolayısıyla düzenleyen temel ilke olarak kabul edilir. Kitap, bu çok önemli kavrayışın modern fizikteki en büyük kavramsal dönüm noktalarından biri olduğunu ve tüm fizik yasalarını açıklayacak büyük bir birleşik teori keşfetmeye yönelik çağdaş çabaların temelini oluşturduğunu vurguluyor.
Bilim insanları, teleskoplarla uzak yıldızlara baktıklarında veya parçacık hızlandırıcıları kullanarak maddenin en küçük bileşenlerini analiz ettiklerinde, tüm evreni her zaman ve her yerde aynı fizik yasalarının yönettiğini keşfederler. “Simetri Evrenin Görkemi” bu evrensel düzenin arkasındaki temel dinamikleri açıklıyor.
Emmy Noether ve Korunum Yasalarıyla Derin Bağ
Kitabın ana tema olan simetri anlatısının merkezinde, büyük matematikçi Emmy Noether ve onun akademik çalışmalarıyla ortaya koyduğu korunum yasaları ile simetri arasındaki derin bağ bulunuyor. Lederman ve Hill, Noether’in çığır açan çalışmalarına dayanarak, Büyük Patlama’dan Einstein’ın görelilik teorisine, kuantum mekaniğinden fiziğin diğer birçok alanına kadar uzanan geniş kapsamlı etkileri olan, ancak geniş kitleler tarafından büyük ölçüde bilinmeyen bir kavramı inceliyorlar.
“Simetri Evrenin Görkemi”, okuyuculara simetrinin son derece zarif içeriğini ve bu kavramın evren üzerindeki tüm derin etkilerini açıklayarak, bilimin büyülü dünyasına anlaşılır bir kapı aralıyor. VBKY’nin bilim kitaplığına değer katan bu eser, evrenin işleyişine dair temel prensipleri merak eden herkes için kaçırılmaması gereken bir kaynak.
Kitaptan:
“İnsanlar binlerce yıldan beri içgüdüsel olarak simetriyi mükemmellikle eş tutmaya eğilimli oldular. Antik mimarlar simetrileri, her zaman tasarım ve yapılarının bir parçası olarak kullandı. Bunlar ister antik Yunan tapınağı ister firavunun geometrik lahdi, isterse de Ortaçağ katedrali olsun, hepsi de bir “Tanrı’nın” oturmayı isteyebileceği ikametgâhı simgeliyordu. Klasik şiir sanatı –İlyada, Odysseia ve Aeneis gibi başyapıtlarda da görebileceğimiz gibi– hikâyeler ya da şarkılardaki tanrıçalara ve ilham perilerine methiyeler düzerken simetrik lirik tempoları kullanmaktadır. Büyüleyici bir katedralin içinde yankılanan görkemli Bach org fügü de görünüşe göre matematiksel bir simetriden doğmuştur; adeta bize gök kubbenin derinliklerinden çalınıyormuşçasına… Simetri, tıpkı kesintisiz bir okyanus ufkundaki gün batımı gibi, rahatsız edici bir haleti ruhiye yaratır bizde. Çevremizdeki dünyada hissettiğimiz ve gözlemlediğimiz simetriler, evrendeki her şeyin altında yatan mükemmel bir düzen ve uyumun işaretini vermektedir. Simetri aracılığı ile bizim dışımızda var olan, yine de kendi aklımızla kavrayabileceğimiz belirgin mantıksal yapının evrende işlemekte olduğunu hissederiz.”
Yazar Hakkında;
Leon M. Lederman: 1988 yılında, “Yüksek Enerji Fiziği” alanındaki çığır açıcı katkıları nedeniyle Nobel Fizik Ödülü’ne layık görülmüş Amerikalı fizikçidir. Parçacık fiziği üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Lederman, Illinois Matematik ve Bilim Akademisi’nde akademisyen, Illinois Teknoloji Enstitüsü’nde Pritzker Bilim Profesörü ve Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı’nın fahri direktörü olarak görev yapmıştır. Christopher T. Hill ile birlikte Quantum Physics for Poets ve Symmetry and the Beautiful Universe kitaplarını, Dick Teresi ile birlikte ise The God Particle kitabını yazmış; bilimsel kavramları herkes için anlaşılır ve ilgi çekici hale getiren eserler ortaya koymuştur.
Christopher T. Hill: Teorik fizik alanında tanınmış Amerikalı bilim insanıdır. Fermilab olarak bilinen Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı’nda görev yapan Hill, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (M.I.T.) lisans (B.S., M.S., 1972) ve Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde (Caltech) doktora (Ph.D., 1977) eğitimini tamamlamıştır. Hill’in çalışmaları, laboratuvar deneyleri ve kozmoloji yoluyla keşfedilebilecek yeni fizik üzerine yoğunlaşmıştır. Araştırmaları, evrenin temel kuvvetlerinin ve parçacıklarının doğasını anlamada önemli katkılar sağlamıştır. Akademik başarılarının yanı sıra Hill, popüler bilim yazarlığı alanında da dikkat çekici işlere imza atmıştır.
