HER ŞEYİN DEĞERİ KÜRESEL EKONOMİDE ÜRETENLER VE EL KOYANLAR
Her Şeyin Değeri, yaşamak istediğimiz bir dünya modeli hakkında uzun zamandır unutulan bir tartışmayı yeniden ateşliyor.
Günümüz dünyasında gerçek üreticiler kimlerdir? Ve ürettiklerinin değerini nasıl belirliyoruz? Yaşadığımız finansal ve ekonomik kriz, değerin gerçek anlamına ilişkin kavrayışımızı yitirmemizden kaynaklanıyor. Modern kapitalizmde, değer yaratma, yani sağlıklı bir ekonomiyi ve toplumu ayakta tutan üretim süreci, değer gaspı kadar ödüllendirilmiyor. Finanstan büyük ilaç sanayisine ve enformasyon teknolojisine kadar, esas hedef üretmek değil, üretilen değere el koymak. Bir zamanlar ekonomik düşüncenin ana payandası olan değer kavramının anlamı ve taşıdığı önem artık tartışılmıyor.
Mariana Mazzucato, değer kavramını çok geniş bir perspektifte ele aldığı kitabında, zenginliğin nereden kaynaklandığını hatırlamamız gerektiğini savunuyor. Değeri hangi etkinlikler yaratıyor, hangileri gasp ediyor ve hangileri tahrip ediyor? Mevcut asalak sistemin yerine sürdürülebilir, ortaklaşa yaşamaya müsait bir sistem getirmek istiyorsak, bu soruların cevapları büyük önem taşıyor. Her Şeyin Değeri yaşamak istediğimiz bir dünya modeli hakkında uzun zamandır unutulan bir tartışmayı yeniden ateşliyor.
“Oscar Wilde’ın değer probleminin can alıcı noktasına ilişkin aforizması çok ünlüdür: Sinik, her şeyin fiyatını bilen ama hiçbir şeyin değerini bilmeyen kişidir. Wilde haklıydı; ekonomi de sinik bilim olarak bilinir. Ne var ki işte tam da bu nedenle, ekonomik sistemimizdeki değişim, değerin yeniden ekonomik düşüncenin merkezine yerleştirilmesine dayandırılmak zorunda. Değer sözcüğünün kullanım tarzını sorgulamak, bu konudaki tartışmayı canlı tutmak, üretken ve kısır faaliyetleri birbirinden ayırırken anlamsız masalların bizi yönlendirmesini engellemek için bunun yapılması zorunlu. Bu masallar nereden kaynaklanıyor? Kimlerin çıkarını korumak için anlatılıyor?”
Mariana Mazzucato Kimdir?
Yazar Mariana Mazzucato, University College London (UCL), Yenilik ve Kamu Değeri Ekonomisi Bölümü’nde ders veriyor. 2014 yılında Siyasal Ekonomi dalında verilen New Statesman SPERI Ödülü’ne, 2015 Hans-Matthöfer-Preis ve 2018 Leontief Economic Düsüncenin Ufuklarını Genişletme Ödülleri’ne layık görüldü. Mazzucato, New Republic dergisinde, “yenilik alanında çalışan en önemli üç düşünür” arasında gösterildi.