70 Cent’e Muhtacız

Çocukluğumda çok sık duyardım bu sözü büyüklerimden. Hani şu gazetelerin, ekonomi haberlerini, 3. sayfa haberlerinin arasına bir iki kuple ile sıkıştırdığı zamanlarda. Çevremdeki esnaf, muhabbet eden yaşlılar, ne zaman daralsalar dudaklarından bu cümle dökülürdü “70 cent’e muhtacız”.

O gün ne demek istediklerini anlamak, okuduğum 24 Ocak Kararları kitabında geçen bir paragrafla nasip oldu. Emin Çölaşan kitabının 74. sayfasında bu olayı şöyle nakletmiş:

” 1977 yılında ikinci MC hükümetinin Başbakanı Süleyman Demirel, Türkiye’nin 70 cent’e muhtaç olduğunu daha o zaman açıklamış, ancak işin üstesinden gelememiş ve daha sonra hükümeti bırakmak zorunda kalmıştı. Demirel’in 1977 yılında söylediği “70 cent’e muhtacız” sözü şuradan geliyordu:

Hacı adayları için döviz aranırken, bunlara devlet ancak 35 – 40 milyon dolar verebildi. Ancak döviz alamayan ve bu yüzden hacca gidemeyecek olan hacı adayları Merkez Bankasını bastılar ve Ankara’da hükümeti protesto yürüyüşü düzenlediler.

Aynı günlerde Merkez Bankası tarafından yabancı bir bankaya verilen 70 cent tutarındaki bir ödeme emri, karşılığı olmadığı gerekçesi ile geriye çevrildi. Durum çok gizli tutuldu ve sadece Başbakana, işin ciddiyetini anlatmak için duyuruldu.

Hacı adaylarının davranışını kınayan Demirel o zaman bir hatırlatma yaptı ve Türkiye’nin 70 cent’e muhtaç olduğu bir dönemde hacılara milyonlarca dolar döviz verilmesinin çok önemli bir olay olduğu vurgulandı “.

Vay be ne günler yaşanmış değil mi? Tıpkı bugün gibi o zamanda insanlar yokluk çekiyorlardı. Bu gün memuruna %2 zammı çok gören anlayışla o gün ülkeyi 70 cent’e muhtaç eden anlayış arasında temelde hiçbir fark yok.